Vier adviezen over sociale innovatie

Sociale innovatie is binnen facility management steeds vaker een onderwerp van gesprek. En dat is een goede ontwikkeling, vinden ze bij Next Level FM, onderdeel van adviesbureau Wundershift. Zij zeggen dat partijen zich moeten richten op het creëren van volwaardige verhoudingen. Maar welke vier adviezen zijn daarbij van belang? Asito, Next Level FM, WUR en Gom geven antwoord op deze vraag.

1. Denk en doe anders in het contract

“Bij aanvang van een samenwerking stappen beide partijen er doorgaans met de beste intenties, en vol vertrouwen in. Ondanks dit doen er zich altijd conflicten voor. We kunnen bijvoorbeeld belanden in een discussie over de beleving en kwaliteit van ‘schoon’. Hoe kom je hier dan samen op een goede manier uit, waarbij ieders belang in de samenwerking wordt gewaarborgd?”, vertelt Wido Haver, business development manager Asito Mobiliteit. Hoe kan dat anders? Hoe kan dit structureel worden opgelost?

Bij Asito hebben ze samen met NS Stations (Asito houdt al sinds 2014 de NS-stations schoon) een nieuw schoonmaakconcept ontwikkeld, namelijk ‘SlimSchoon’. “Het vakmanschap ligt bij ons, wij borgen zelf ons eigen proces en NS doet systeemaudits. Met andere woorden; zij beoordelen of hetgeen wij zeggen aannemelijk is. Daarvoor staat onze objectleider in nauw contact met de stationsmanager en zegt wat hij heeft geconstateerd en wat hij daaraan gaat doen”, aldus Haver. Dat is volgens hem het omgekeerde van de traditionele benadering waar de opdrachtgever de opdrachtnemer controleert. “En ja, het is een leerproces en we voeren het station voor station door. Maar het is wel een belangrijke stap in het anders denken en doen in een contract. De verhouding tussen opdrachtgever en opdrachtnemer verandert.”

  

2. Zet het vakmanschap, de samenwerking en de maatschappelijke uitdagingen centraal

“Het is belangrijk om andere kwaliteitseisen te stellen. Iedereen kan goed zijn facilitaire taak uitvoeren, maar niet iedereen kan sociaal innoveren en mee met de maatschappelijke uitdagingen die we als sector hebben”, vertelt André Salomonson van Next Level FM. Daar ligt volgens hem een belangrijk onderscheid. “Kijk vooral naar aspecten die echt nastrevenswaardig zijn en waar uitdaging in zit. Denk bijvoorbeeld aan duurzaamheid, arbeidsmarkvraagstukken, ketensamenwerking en anders contracteren.” Salomonson ziet tal van voorbeelden binnen Next Level FM ontstaan. “Kenmerken van deze initiatieven zijn dat ze het vakmanschap, de samenwerking en de maatschappelijke uitdagingen centraal zetten.”

3. Zorg voor een relationeel contract

Annet de Haas, hoofd Location Facilities bij Wageningen University & Research, pleit voor een dialoog tijdens het aanbestedingstraject, en ziet een meerwaarde in een relationeel contract. “Een aanbesteding voor catering is niet moeilijk uit te schrijven. Maar je kunt ook de vraag stellen: hoe zorgen we er nu met elkaar voor dat onze mensen gezonder en duurzamer gaan eten? Daar kun je een gedeelde verantwoordelijkheid van maken en om dat doel te bereiken moeten de belangen van de partijen op elkaar worden afgestemd. Daarnaast moeten naast de functionele eisen in het contract ook afspraken worden gemaakt over de sociale norm. Hoe gaan we met elkaar om? Welke afspraken maken we over de samenwerking om de ambities te halen? Het draait om een open relatie, waarbij opdrachtnemer en opdrachtgever samen in onderling overleg en samenwerking de verantwoordelijkheid nemen om doelen te bereiken.”

4. Stel sociaal partneren boven prijs

Voor Michel Jonkhof, operationeel manager bij Gom Onderwijs, en voor Gom, zijn de medewerkers op de vloer de sleutel. “Juist daarom willen wij sociaal partneren. Als prijs ten opzichte van de kwaliteit te zwaarwegend is, dan doen wij ook niet mee. Waar hebben we het dan over? Als prijs meer dan 30 procent van de guncriteria uitmaakt, dan kijken wij zeer kritisch of dit niet ten koste gaat van sociaal partnerschap. Als wij denken dat dit zo is, doen we niet mee.” In het ideaalbeeld van Gom worden eerst de vraagstukken bekeken en wordt verteld wat Gom als opdrachtnemer er tegenoverstelt. En pas dan komt prijs in beeld. “De schoonmaak vergrijst, medewerkers worden ouder. Hoe kunnen we er nu samen voor zorgen dat zij fit met pensioen gaan? Wat is hiervoor nodig? Zo gaan wij graag de dialoog aan”, aldus Jonkhof. Volgens Salomonson een te prijzen strategie. “Door op deze manier samen te werken, door vooral te kijken naar de sociale innovaties en niet alleen naar de prijs, levert tot wel 40 procent meer waarde op voor alle betrokken partijen.”

Meer lezen? Wundershift en Facto organiseerden begin dit jaar een rondetafelgesprek over sociale innovatie.